Transformacja energetyczna Polski w obliczu ambitnych celów unijnych – Fit for 55
Opublikowano: 30 marca 2022

Wyzwania związane z transformacją energetyczną Polski w najbliższych latach są ogromne. Poprawa infrastruktury przesyłowej, zwiększenie efektywności OZE, a także inwestycje w energetykę jądrową i nowe technologie stanowią, zdaniem ekspertów branży energetycznej, skuteczny sposób odejścia od paliw kopalnych.

Dynamiczna polityka klimatyczna UE, a także globalna sytuacja na rynkach paliw kopalnych potęgują presję, aby rząd oraz prywatni inwestorzy podjęli odważne działania, które pozwolą zredukować znacząco emisję CO2 do 2030 roku. Propozycja nowego pakietu klimatycznego UE – Fit for 55 jedynie podgrzała toczącą się w branży energetycznej dyskusję.

Czy Fit for 55 jest szansą, czy też zagrożeniem dla rozwoju gospodarczego Polski? Czy kierunek wytyczony w dokumencie „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku” nie jest zanadto zachowawczy w obliczu szybko zmieniającej się sytuacji zarówno w obszarze rozwoju i promocji OZE, jak i napiętych stosunków z Rosją? Jak przeciwdziałać ubóstwu energetycznemu w sposób racjonalny ekonomicznie i środowiskowo?

O tych oraz wielu innych zagadnieniach związanych z sektorem energetyki w Polsce rozmawiać będą eksperci w trakcie 35. Konferencji Energetycznej EuroPOWER & 5.OZE POWER, która odbędzie się w dniach 7-8 kwietnia b.r. w The Westin Warsaw Hotel oraz online.

Miks energetyczny Polski – jakie rozwiązania będą wspierać OZE?

Eksperci branży podkreślają, że polski miks energetyczny w najbliższych latach będą kształtować trzy główne czynniki. Po pierwsze, coraz ambitniejsza polityka klimatyczna UE, a co za tym idzie presja jaką Komisja Europejska będzie wywierać na nasz kraj, aby wypełnić podjęte zobowiązania redukcyjne. Po drugie, dalszy wzrost zainteresowania biznesu rozwiązaniami niskoemisyjnymi, jako atrakcyjnymi inwestycjami. Trzecim czynnikiem będzie rozwój technologiczny, powodujący wzrost efektywności instalacji OZE oraz spadek cen energii ze źródeł odnawialnych.

W dyskusjach na temat kierunku transformacji energetycznej kraju dużo miejsca poświęca się nie tylko nowym technologiom, które zastąpią paliwa kopalne, ale także rozwiązaniom przejściowym takim, jak wykorzystanie na większą skalę gazu zamiast węgla.

Choć gaz jest mniej emisyjny niż węgiel, to wciąż jest problematycznym paliwem kopalnym, na dodatek w większość importowanym z Rosji. Nie zapewni nam bezpieczeństwa energetycznego, którego tak potrzebujemy, a w kontekście Fit for 55, będzie jedynie rozwiązaniem krótkotrwałym. Nowy pakiet klimatyczny przewiduje bowiem całkowite odejście także od gazu w nadchodzących latach. Dlatego, rozważa się także zastosowanie nowych technologii takich jak m.in. wykorzystanie mieszanki gazowo-wodorowej, gdzie wodór może stanowić nawet 50%. Rozwiązanie to testuje już PGNiG, badając możliwość magazynowania i transportu wodoru siecią gazową.

W najbliższej przyszłości prawdopodobnie pojawią się także inne rozwiązania technologiczne, które umożliwią znaczącą redukcję CO2. Dlatego ważne, abyśmy uważnie śledzili jak inne kraje unijne dostosowują swoją energetykę do wymogów Fit for 55, a pozyskane z Unii środki na transformację energetyczną mądrze inwestowali w perspektywiczne zielone technologie.

Energia atomowa – dobry kierunek transformacji energetycznej Polski ?

Spełnienie wymogów polityki klimatycznej UE przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju wymaga rozwiązań wielkoskalowych i niskoemisyjnych. Nic, więc dziwnego, że polski rząd zdecydował się na kosztowne, ale efektywne rozwiązanie – miks oparty na OZE oraz atomie.

Podpisana 14 lutego b.r. umowa z amerykańską firmą NuScale Power na budowę małych reaktorów atomowych (SMR) w Polsce daje nadzieję na szybsze odchodzenie od węgla przy jednoczesnym zapewnieniu naszemu krajowi bezpieczeństwa energetycznego.

Polska ma ogromną szansę aby stać się liderem przemian we wdrażaniu rozwiązań mało-skalowej energetyki jądrowej. Produkcja energii elektrycznej i ciepła w oparciu o bazę w postaci SMRów, i na tym fundamencie funkcjonowania źródeł wiatrowych, słonecznych czy geotermalnych, jest dzisiaj jednym z podstawowych modeli rozwoju. Obudowanie tego skuteczną technologią akumulacji energii doprowadzi nas do bezemisyjnej energetyki.– mówi Maciej Bando, Prezes URE w latach 2014-2019, Przewodniczący Rady Programowej OZE POWER.

Rozproszone źródła energii – czy staną się filarem bezpieczeństwa energetycznego kraju?

Jednym ze sposobów osiągnięcia neutralności klimatycznej jest liberalizacja rynku energii, aby w miksie energetycznym coraz większą rolę odgrywały rozproszone źródła energii. Obserwując dynamiczny wzrost liczby instalacji fotowoltaicznych w naszym kraju widać, że zainteresowanie prywatnych inwestorów produkcją energii jest już faktem. Jednak, ten dobry trend w polskiej energetyce napotyka wiele wyzwań związanych z dużą zmiennością produkcji zielonej energii oraz nadmiernym obciążeniem sieci energetycznej.

Dodatkowo podkreślenia wymaga fakt, że energetyka konwencjonalna, z punktu widzenia bezpieczeństwa Krajowego Systemu Energetycznego, to obecnie energetyka systemowa zapewniająca stabilność funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego. Obecnie energetyka rozproszona to z reguły energetyka o znacznie mniejszych mocach, niż energetyka konwencjonalna i bazująca na naturalnych zasobach odnawialnych, ale nie gwarantujących ciągłości wytwarzania energii. Aby rozproszone źródła energii odegrały większą rolę w miksie energetycznym Polski, niezbędna jest modernizacja i rozwój głównie sieci dystrybucyjnych, o skali znacząco większej w porównaniu do ostatnich lat. Na tempo realizacji inwestycji sieciowych największy wpływ mają uwarunkowania formalno-prawne oraz dostępność i wielkość źródeł finansowania, dlatego w tych obszarach musi nastąpić odczuwalna zmiana – mówi Robert Zasina, Prezes Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej oraz Prezes Tauron Dystrybucja.

Optymalizacja funkcjonowania sieci energetycznej a także zintegrowanie i bilansowanie energii z fotowoltaiki oraz elektrowni wiatrowych to wyzwania, które branża energetyczna musi pokonać, jeśli chce zagwarantować stabilność dostaw prądu do odbiorców. Mikro instalacje fotowoltaiczne mogą stać się jednym z filarów bezpieczeństwa energetycznego kraju, jednak w tym celu państwo musi zapewnić inwestorom odpowiednie wsparcie finansowe oraz dostęp do nowoczesnych rozwiązań technologicznych.

Fit for 55 – czy polska gospodarka sprosta nowym wymaganiom klimatycznym?

Dotychczasowe plany i wytyczne dotyczące polskiego miksu energetycznego prawdopodobnie zostaną mocno zrewidowane w obliczu nowego pakietu klimatycznego Unii – Fit for 55. Choć kierunek transformacji zapewne nie ulegnie zmianie, to realizacja celu jakim jest obniżenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 procent do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku wymusza znacznie szybsze działania ze strony rządu i biznesu.

Zaproponowany w lipcu 2021 pakiet Fit for 55 to dla Polski duże wyzwanie. Nic, więc dziwnego, że zarówno wśród rządzących, jak i w branży energetycznej pojawiają się głosy, że nowe cele klimatyczne nadmiernie obciążą polską gospodarkę, co jedynie pogłębi nierówności ekonomiczne w obrębie Unii. Niektórzy wprost nazywają pakiet radykalnym, a nawet nierealnym do realizacji do 2030 roku.

Zdaniem Macieja Bando – Aby zrealizować założenia Fit for 55 rządzący powinni zmienić podejście do zdefiniowania celów i opracować nową politykę energetyczną. Jednak zacząć należy od zaprzestania traktowania energetyki jako narzędzia do uprawiania polityki, w wypadku Polski – polityki wewnętrznej.

Jednak pakiet Fit for 55 to także ogromna szansa na sprawną transformację polskiej branży energetycznej w oparciu o najnowsze rozwiązania technologiczne. Nasz kraj może bowiem liczyć na solidny zastrzyk funduszy, które mogą pomóc w zielonej rewolucji o ile zostaną efektywnie wykorzystane. W ramach nowego Funduszu Społeczno-Klimatycznego Polska może otrzymać 12,7 mld euro, będąc jego największym beneficjentem.

Termomodernizacja budynków, czyste i niskoemisyjne ciepło, energetyka rozproszona, inteligentne sieci dystrybucyjne czy niskoemisyjny transport to obszary wymagające pilnych inwestycji, jeśli chcemy przestawić nasz kraj na zielone tory. Presja unijna oraz dodatkowe fundusze na transformację energetyczną mogą, więc stanowić potrzebny Polsce bodziec do podjęcia odważnych decyzji i działań.

Choć wciąż toczą się negocjacje między państwami członkowskimi, to już wiadomo, że powinniśmy zrewidować dyrektywy polityki energetycznej kraju, aby sprostać ambitnym celom unijnym. A finał negocjacji Fit for 55 może przesądzić o przyszłej konkurencyjności polskiej gospodarki w Europie.

Konferencja Energetyczna EuroPOWER & OZE POWER

Przyszłość sektora energetycznego w Polsce będzie kształtowana przez dynamiczne zmiany rynkowe i technologiczne powiązane ściśle z polityką klimatyczną UE. Wysoki poziom finansowania ze środków unijnych, a także szybki rozwój technologiczny sprzyjają efektywnej transformacji energetycznej w naszym kraju. Jednocześnie, brak jasno wytyczonych priorytetów państwa w obszarze polityki klimatycznej oraz wysokie koszty wdrożeń technologicznych mogą opóźniać odejście Polski od paliw kopalnych.

W branży energetycznej oraz sektorach gospodarki z nią powiązanych mnożą się pytania odnośnie kierunku rozwoju polskiej energetyki w najbliższych trzech dekadach. Na wiele z nich będą się starali odpowiedzieć prelegenci w trakcie 35. Konferencji Energetycznej EuroPOWER & 5.OZE POWER, która jest najważniejszą konferencją energetyczną w kraju. Wydarzenie odbędzie się w dniach 7-8 kwietnia 2022 r. w The Westin Warsaw Hotel oraz online.

Ramowy program konferencji oraz bilety dostępne są na stronie https://konferencjaeuropower.pl/lp/lpm/

Konferencja Energetyczna EuroPOWER & OZE POWER jest platformą dialogu na temat aktualnych wyzwań i problemów dotyczących sektora energetycznego w Polsce. Co pół roku kluczowi przedstawiciele branży energetycznej gromadzą się, aby wspólnie przedyskutować najważniejsze aspekty funkcjonowania i rozwoju branży. Wydarzenie jest okazją do spotkania między przedstawicielami rządu, a przedsiębiorcami zaangażowanymi w transformację energetyczną kraju. Konferencja już na stałe wpisała się w kalendarz branży energetycznej w Polsce.